เมนู

5,97. น พฺรูสฺโส

พฺรูสฺส โอ น โหติ พฺยญฺชเนฯ พฺรูติฯ อุวงาเทเส พฺรูวนฺติฯ

20. ตฺย+นฺตีนํ ฏ+ฏู

อาหา ปเรสํ ติ+อนฺตีนํ ฏ+ฏู โหนฺติฯ ฏการา สพฺพาเทสตฺถาฯ อโตเยว อาหา ปเรสํ ติอนฺตีนํ ฏฏูวิธานญาปกา ติอนฺตีสุ พฺรูสฺส อาโหฯ อาห, อาหุฯ พฺรูสิ, พฺรูถฯ พฺรูมิ, พฺรูม อิจฺจาทิฯ พฺรวิสฺสติฯ อพฺรวิ อพฺรวี, อพฺรวุํฯ อนชฺชตเน อพฺรวา, อพฺรวุฯ ปโรกฺขายํ –

16. ออาทีสฺวา+โห พฺรูสฺส

พฺรูสฺส อาโห โหติ ปโรกฺขาออาทีสุฯ สุปิเน กิร โส อาห, เต อาหุ อิจฺจาทิฯ อพฺรวิสฺสฯ พฺรเว พฺรเวยฺยฯ วุทฺธิปฺปฏิเสเธ พฺรูตุ, พฺรวนฺตุ อิจฺจาทิฯ

หน=หิํสายํ, ติมฺหิ วิกรณโลเป โส หนติ หนฺติฯ เต หนนฺติ อิจฺจาทิฯ กมฺเม-เย นสฺส ญฺเญ ปุพฺพรูปํ, เตน หญฺญติ, หญฺญนฺติ หญฺญเรฯ ตถา หนิสฺสติ อิจฺจาทิฯ

67. หนา ฉ+ขา

หนา สฺสาสฺส ฉ+ขา วา โหนฺติฯ ปฏิหํขามิ ปฏิหนิสฺสามิฯ หํเฉม หนิสฺสามฯ อหนิ, อหนิํสูติอาทิ สพฺพตฺถ โยเชตพฺพํฯ หุวาทโย

หุ=หวเน ฯ ตฺยาทีสุ โลฯ ‘‘ปโรกฺขายญฺจา’’ติ จคฺคหเณน หุ หุติ ทฺวิตฺตํ, ‘‘กวคฺคหานํ จวคฺคชา’’ติ หสฺส โช, ลโลโป วุทฺธิ จ, ชุโหติ อคฺคิํ, อญฺญตฺร ‘‘ยวา สเร’’ติ วกาโร, ชุหฺวติฯ ชุโหนฺติฯ ชุหฺวนฺติฯ ชุโหสิ ชุหฺวสิ, ชุโหถ ชุหฺวถฯ อิจฺจาทิฯ กมฺเม – ‘‘ทีโฆ สรสฺสา’’ติ ทีเฆ หูยติ เตน อคฺคิ อิจฺจาทิฯ ชุหิสฺสติ, ชุหิสฺสนฺติฯ อชุหวิ อชุโหสิ, อชุหวุํ อชุหวิํสุ อชุหวํสุ อชุโหสุํฯ อชุหิสฺส, อชุหิสฺสํสฺสุฯ ชุเห ชุเหยฺยฯ ชุโหตุ, ชุโหนฺตุ อิจฺจาทิฯ

หา=จาเค, ปุเร วิย ทฺเวภาวฉาเทสโลเป ‘‘รสฺโส ปุพฺพสฺสา’’ติ ปุพฺพสฺส อาสฺส รสฺโสฯ ชหาติ อิจฺจาทิฯ กมฺเม – ‘‘อญฺญาทิสฺสา+สฺสี กฺเย’’ติ กฺเย อาสฺส อี, หียติ อิจฺจาทิฯ ชหิสฺสติฯ อชหาสิ, ‘‘ทีฆา อีสฺส’’ อิติ สิ, ปชหิ, อชหิํสุ อชหํสุ, ปชหิํสุ ปชหุํฯ กมฺเม-ปหียิ ปหียิตฺถฯ สฺสาทิ+เอยฺยาทิ+ตฺวาทีสุปิ เญยฺยาฯ

ทา=ทาเน, ทฺวิภาวรสฺสตฺตานิ, ลโลโป, ททาติ, ททนฺติ อิจฺจาทิฯ ‘‘คมวทา’’ ทินา ทชฺชาเทเส ทชฺชติ, ทชฺชนฺติ อิจฺจาทิฯ ลสฺเส+กาเร ทานํ เทติ อิจฺจาทิฯ

22. ทาสฺส ทํ วา มิเมสฺว+ทฺวิตฺเต

อทฺวิตฺเต วตฺตมานสฺส ทาสฺส ทํ โหติ วา มิเมสุฯ วคฺคนฺตํ, ทมฺมิ เทมิ, ทมฺม เทมฯ อีกาเร ทียติ อิจฺจาทิฯ อนาคตตฺเถ อิญาคเม สรโณปาทิ, ททิสฺสติ, ททิสฺสนฺติฯ ทชฺชิสฺสติ, ทชฺชิสฺสนฺติฯ ลวิกรเณ ทสฺสติ, ทสฺสนฺติฯ อชฺชตเน-อททิ, อททิํสุ, อทชฺชิ, อทชฺชิํสุ, อทาสิ, อทํสุฯ อนชฺชตเน-อททา, อททุฯ กาลาติปตฺติยํ-อททิสฺส อทชฺชิสฺส, เล อทสฺส, ทสฺสํสุฯ เอยฺยาทิมฺหิ-ทเท ทเทยฺย ทชฺเช ทชฺเชยฺยฯ ‘‘ฏา’’ติ พหุลาธิการา ทชฺชาเทสา ปรสฺส เอยฺยสฺส ฏา, ทชฺชา, ทชฺชุํ ทชฺเชยฺยํ ทเทยฺยุํฯ ตฺวาทีสุ-ททาตุ, ททนฺตุ, ทชฺชตุ, ทชฺชนฺตุ, ลสฺเส+กาเร เทตุ, เทนฺตุ อิจฺจาทิฯ สพฺพตฺถ กมฺเมปิ โยชนียํฯ

ธา=ธารเณ, ตฺยาทิมฺหิ จคฺคหเณน ทฺวิตฺเต ปุพฺพาการสฺส รสฺสตฺเต ลโลเป ‘‘จตุตฺถทุติยานํ ตติยปฐมา’’ติ ปุพฺพธการสฺส ทกาเร จ กเต ทธาติ, ทธนฺติฯ ปิปุพฺโพ, ‘‘ตทมินา’’ ทินา อาสฺส โลโป, ‘‘ธาสฺส โห’’ติ ทฺวิตฺเต ปรสฺส ธาสฺส หกาโร, ทฺวารํ ปิทหติ, ปิทหนฺติฯ ลสฺเส+กาเร นิเธติ, นิเธนฺติฯ กมฺเม-วิธียติ, วิธียนฺติ อิจฺจาทิฯ ธสฺสติ, ปิทหิสฺสติ, ปริทเหสฺสติฯ อธาสิ, ปิทหิฯ อธสฺส, ปิทหิสฺสฯ ทเธ ทเธยฺย, ปิทเห ปิทเหยฺยฯ ททาตุ, ปิทหตุ, นิเธตุ, นิเธนฺตุ อิจฺจาทิฯ (ชุโหตฺยาทโย)ฯ

ภูวาทิ จ ชุหาทิ จ, หุวาทิธาตโว จิ+เม;

สวุทฺธิกภูวาทีหิ, ติธา เภทํ อุเปนฺติ เตฯ

(ภูวาทินโยฯ)